ÖZET

Sonuç:

Fibromiyaljinin RA’lı hastalarda hastalık aktivitesi ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olduğu ve RA hastalarında hastalık aktivitesi değerlendirilirken FM’nin mutlaka göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bulgular:

Gruplar arasında sabah tutukluk süresi, hastalık süresi, şiş eklem sayısı, kullanılan DMARD sayısı, CRP, ESH, RF ve anti-CCP değerleri bakımından anlamlı bir farklılık görülmedi (p>0,05).

FM ile birlikte olan RA hastalarında VAS, HAQ, DAS 28 değerleri, FM ile birlikte olmayan RA hastalarına göre anlamlı düzeyde daha yüksek, SF 36 ise anlamlı olarak daha düşük saptandı (p<0,05).

Yöntemler:

Çalışmaya prospektif, randomize olarak romatizmal hastalıklar polikliniğimize başvuran Amerikan Romatoloji Derneğinin (ACR) 1987 RA kriterlerine göre en az 2 yıldır tanı almış olan 96 RA hastası alındı. Hastaların demografik özellikleri, hassas ve şiş eklem sayıları, sabah tutukluk süreleri, ağrı düzeyleri (VAS: Visual Analog Scale), kullandıkları DMARD (Disease Modifiyıng Anti Rheumatısmal Drug) sayıları, hastalık süreleri, CRP (C-reaktif protein), eritrosit sedimentasyon hızı (ESH), RF (Romatoid Faktor) ve anti-CCP (Anti Cyclic Citrullinated Peptide) düzeyleri kaydedildi. Hastalık aktivitesini belirlemek için DAS 28 (Disease Activity Score) skoru hesaplandı. Yaşam kalitesini değerlendirmek için HAQ (Health Assesment Questionnare) ve SF-36 (Short Form 36) formları dolduruldu. Tüm hastalarda ACR, 1990 Fibromiyalji kriterleri esas alınarak FM araştırıldı. Hastalar FM tanısı alan ve FM tanısı almayan olarak 2 gruba ayrıldı. Gruplar; hastalık aktivitesi (DAS 28), yaşam kalitesi (HAQ, SF-36), sabah tutukluk süreleri, HES ve ŞES, ağrı düzeyleri (VAS), kullanılan DMARD sayıları, hastalık süreleri, labaratuvar tanı ve aktivite parametreleri (CRP, ESH, RF, anti-CCP) değerleri bakımından karşılaştırıldı.

Amaç:

Romatoid Artritli (RA) hastalarda fibromiyaljinin (FM) hastalık aktivitesi ve yaşam kalitesİ üzerine olan etkisini araştırmak.