ÖZET

Fibromiyaljinin RA’lı hastalarda hastalık aktivitesi ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olduğu ve RA hastalarında hastalık aktivitesi değerlendirilirken FM’nin mutlaka göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Gruplar arasında sabah tutukluk süresi, hastalık süresi, şiş eklem sayısı, kullanılan DMARD sayısı, CRP, ESH, RF ve anti-CCP değerleri bakımından anlamlı bir farklılık görülmedi (p>0,05).

FM ile birlikte olan RA hastalarında VAS, HAQ, DAS 28 değerleri, FM ile birlikte olmayan RA hastalarına göre anlamlı düzeyde daha yüksek, SF 36 ise anlamlı olarak daha düşük saptandı (p<0,05).

Çalışmaya prospektif, randomize olarak romatizmal hastalıklar polikliniğimize başvuran Amerikan Romatoloji Derneğinin (ACR) 1987 RA kriterlerine göre en az 2 yıldır tanı almış olan 96 RA hastası alındı. Hastaların demografik özellikleri, hassas ve şiş eklem sayıları, sabah tutukluk süreleri, ağrı düzeyleri (VAS: Visual Analog Scale), kullandıkları DMARD (Disease Modifiyıng Anti Rheumatısmal Drug) sayıları, hastalık süreleri, CRP (C-reaktif protein), eritrosit sedimentasyon hızı (ESH), RF (Romatoid Faktor) ve anti-CCP (Anti Cyclic Citrullinated Peptide) düzeyleri kaydedildi. Hastalık aktivitesini belirlemek için DAS 28 (Disease Activity Score) skoru hesaplandı. Yaşam kalitesini değerlendirmek için HAQ (Health Assesment Questionnare) ve SF-36 (Short Form 36) formları dolduruldu. Tüm hastalarda ACR, 1990 Fibromiyalji kriterleri esas alınarak FM araştırıldı. Hastalar FM tanısı alan ve FM tanısı almayan olarak 2 gruba ayrıldı. Gruplar; hastalık aktivitesi (DAS 28), yaşam kalitesi (HAQ, SF-36), sabah tutukluk süreleri, HES ve ŞES, ağrı düzeyleri (VAS), kullanılan DMARD sayıları, hastalık süreleri, labaratuvar tanı ve aktivite parametreleri (CRP, ESH, RF, anti-CCP) değerleri bakımından karşılaştırıldı.

Romatoid Artritli (RA) hastalarda fibromiyaljinin (FM) hastalık aktivitesi ve yaşam kalitesİ üzerine olan etkisini araştırmak.