ÖZET

Pek çok potansiyel uygulama içeren nanoteknoloji, geleceğin teknolojisi ve 21. yüzyılın endüstriyel devrimi olarak nitelenmektedir. Nanoteknolojinin etkisi özellikle kimyasallar, ilaç ve kişisel bakım ürünleri için kullanılan nanomalzemelerde görülmektedir. Nano-ölçekli boyutu, geniş yüzey alanı ve yüzey aktivitesi gibi özellikler nanomalzemeleri çok fazla uygulama için ilgi çekici kılar. Günümüzde 1600’den fazla nanoboyutlu ürünün piyasada bulunduğu ve 2020 yılına kadar altı milyondan fazla çalışanın mühendislik ürünü nanopartiküllere maruz kalacağı tahmin edilmektedir.

Küçülen parçacık boyutuyla paralel olarak malzemenin fiziksel, kimyasal ve toksikolojik özelliklerinde gözlenen değişiklikler nedeniyle nanopartiküllerin, biyolojik sistemler üzerine olumsuz etkilere neden olabileceği öngörülmektedir. Bununla birlikte, nanoteknolojinin göreli yeniliği nedeniyle, insanların nanopartiküllere maruziyet yolları ve nanopartiküllerin olası olumsuz sağlık etkileri hakkında bilgi eksikliği vardır. Mühendislik ürünü nanopartiküllere uzun süreli maruziyetin, insan sağlığı üzerine etkileri hakkındaki bilgi birikimi, in vitro çalışmalar, in vivo hayvan çalışmaları ve sınırlı sayıdaki insan maruziyet çalışmalarına dayanmaktadır. Ülkemizde ise bu alanda yapılmış çalışma bulunmamaktadır. Yakın zamanda ülkemizde de üretim artışı beklenen nanopartiküllerin sağlık etkilerinin daha iyi anlaşılması, nanomalzemelerin güvenli kullanımı için, ele alınması gereken bilimsel bir zorunluluktur. Bu nedenle makalede güncel bilgiler ışığında nanopartiküllerin insan sağlığı üzerine etkilerinin değerlendirilmesi ve böylece gelişebilecek tehlikelere dikkat çekmek amaçlanmıştır.