ÖZET
Kadın sağlık çalışanları arasında hemogram, kan biyokimyası ve hepatit belirteçleri testlerinin yapılması mutlak gerekli olarak kabul görmüşken; kanser tarama testlerini yaptırma konusunda aynı hassasiyet izlenmemiştir. Çalışmamızın kısıtlayıcı olan tarafı ise meme kanseri taraması başlaması için yaş ortalamasının düşük olmasıdır. Ancak en geç yirmibir yaşında başlatılması ve yıllık yapılması önerilen smear testinin de katılımcıların yarısından fazlası tarafından hiç yaptırılmamış olması dikkat çekicidir. Bu çalışmada özellikle serviks kanseri taraması açısından sağlık personelinin kendi öz bakımlarıyla ilgili tutumları yetersiz bulunmuştur.
Katılımcıların yaşları 20 ile 62 arasında olup, ortalama 36,46±9,54 yıldır. Görevlerine bakıldığında %58,5’i (n=117) hemşire, %14’i (n=28) uzman doktor, %16’sı (n=32) asistan doktor, %11,5’i (n=23) hizmetli olarak çalışmaktadır. %79,5’i (n=159) üniversite, %16’sı (n=32) lise, %4,5’i (n=9) ilköğretim mezunudur. Katılımcıların 144’si (%72) evlidir. Katılımcıların %12’sinin (n=24) soy geçmişinde serviks veya meme kanseri öyküsü vardı. On üç (%6,5) kişi menopozda olduğunu ifade etmiştir. Katılımcıların %21’i KKMM, %56’sı mamografi ve/veya meme USG, %56,5’i de hiç smear testi yaptırmadıklarını ifade etmişlerdir. Ankete katılanların %72’si (n=144) HPV aşısı ile ilgili bilgi sahibi olup, %6,5’nin HPV aşısı bulunmaktadır. Hemogram ve kan biyokimyası tetkikleri yaptırma konusunda “Son bir yıl içinde yaptırdım.” olarak yanıtlayanların oranı oldukça yüksektir. Bu oran hemogram için %84 (n=168) ve kan biyokimyası için %87’dir. (n=174). Hepatit markerleri için de benzer bir oran söz konusu olup, son bir yıl içinde yaptıranların oranı %80,5’dir (n=161). Ayrıca %95,5’nin hepatit aşısı mevcuttur.
İkiyüz kadın sağlık personeli çalışmaya dahil edildi. Araştırma Ocak 2013-Mart 2013 tarihleri arasında, hastanemiz etik kurul onayı alınarak yapıldı. Onyedi soruluk anket formunda demografik veriler, kendi kendine meme muayenesi (KKMM), mamografi, meme ultrasonografi (USG), smear aldırma, hepatit aşısı, human papilloma virüs (HPV) aşısı, hemogram, kan biyokimyası ve hepatit belirteçlerine baktırma alışkanlıkları sorgulandı.
Meme ve serviks kanseri tüm dünyada kadınlardaki kanser nedeniyle ölüm sebepleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Erken tanı, tedavi başarısını ve yaşam beklentisini arttırmaktadır. Bu çalışmada; toplumun bilinçlendirilmesinde temel rolü oynayan sağlık personelinin konuyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının araştırılması amaçlanmıştır.
