ÖZET
Profesyonel dalgıç ve dalgıç adaylarının su altı çalışmalarını güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için dalışa, tıbbi, mental ve fiziksel açıdan uygun olmaları önemlidir. Bu çalışmada, dalışa uygunluk muayenelerinin bir parçası olarak mevzuatta belirlenmiş haliyle radyolojik disbarik osteonekroz (DON) değerlendirmelerinin uluslararası standartlar ve bilimsel gerçekler açısından gözden geçirilmesi amaçlanmıştır.
2018-2020 yılları arasında dalışa uygunluk muayeneleri için başvuran 46 profesyonel dalgıç veya adayının klinik, demografik, laboratuvar ve radyolojik değerlendirmeleri retrospektif olarak incelendi. Profesyonel Sualtıadamları Yönetmeliği’nin DON yaklaşımı, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Donanımlı Dalış Talimatı, Birleşik Krallık Mevzuatı ve Avrupa Dalış Teknolojisi Komitesi standartları ile karşılaştırıldı.
Çalışma süresi boyunca kırk altı dalgıç (erkek: n=45; kadın: n=1) başvurmuştu. Ortanca yaş 34 (18-63 aralığında) ve ortalama vücut kitle indeksi 25,42 kg/m2 idi. Çalışma grubumuzda DON prevalansı %2,17 tespit edildi. Profesyonel Sualtıadamları Yönetmeliği, bu çalışma kapsamında incelenen ulusal ve uluslararası mevzuatla karşılaştırıldığında hem başlangıç hem de periyodik dalışa uygunluk muayenelerinde DON açısından radyolojik değerlendirmeyi zorunlu kılan tek yönetmeliktir.
Yönetmeliklerin düzenlenme amaçlarından biri de, dalış için tıbbi uygunluk standartlarının kanıta dayalı ve çağdaş klinik uygulamalarla uyumlu olmasıdır. 2000’li yıllarla birlikte, DON, dalışa ve basınçlı hava çalışmalarına devam edebilme kriterlerine yönelik bakış açısı ve tutumlar tüm Avrupa’da değişmiştir. Bu çalışmadan elde ettiğimiz veriler ışığında, Profesyonel Sualtıadamları Yönetmeliği’nin eleştirel bir şekilde yeniden değerlendirme zamanının geldiğini düşünüyoruz.
