ÖZET

Aterosklerozdan kaynaklanan koroner kalp hastalığı (KKH) çeşitli genetik ve çevresel etmenlerin etkileşimden kaynaklanan morbimortalitesi yüksek multifaktöriyel bir hastalıktır. Ateroskleroz için en önemli risk faktörü kabul edilen hiperlipidemi; düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL)-kolesterolün (LDL-K) yüksek konsantrasyonu ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL)-kolesterolün (HDL-K) düşük konsantrasyonu ile karakterizedir. Epidemiyolojik çalışmalar HDL-K seviyeleri ve KKH arasındaki ters ilişkiyi kanıtlamaktadır. HDL’nin başlıca proteini olan Apolipoprotein A1, proprotein olarak sekrete edilir ve sonra C-terminal prokollajen endoproteinaz/kemik morfogenezi ile ilişkili protein-1 (BMP-1) tarafından kesilir. BMP reseptörlerinin lipoprotein metabolizmasındaki görevlerinin bildirilmesi bu genlerdeki varyasyonların önemli olabileceğine işaret etmektedir. Ancak tipI reseptör aktivin reseptörü benzeri kinaz (ALK) 1 ve ALK2’ye ait varyasyonlar ve lipid profil’ine olan etkileri ile ilgili literatürde çalışma bulunmamaktadır. Biz çalışmamızda ALK2’ye ait R206H, ALK1 Q292P ve S333G gen varyantlarının KKH ile ilişkini ve lipoprotein metabolizması üzerine olan etkilerinin incelenmesini amaçladık.

Çalışma gruplarımız 131 KKH ve 51 erkek kontrolden oluşmuştur. ALK1 ve ALK2 genotipleri gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu ile belirlenmiştir.

ALK1 ve ALK2 genotip dağılımları çalışma gruplarında benzer gözlenmiştir. Ancak ALK1 ve ALK2 mutasyonları sadece hasta grubunda bulunmuştur. ALK1 Q292P mutasyonu ile ALK2 R206H mutasyonunun serum lipid profiline olumlu katkısını gözlemledik.

Çalışmamızın bulguları ALK1 ve ALK2 genlerine ait mutasyonların antiaterojenik lipid profiline katkı sağlayabileceği ve bu şekilde KKH gelişiminde koruyucu olabilecekleri izlenimini vermiştir.