ÖZET

Primer Hipertansiyon (HT) daki hedef organ hasarları ateroskleroza bağlı gelişir. Renin-anjiotensin sistemi (RAS) hem kan basıncı regülasyonu hem de metabolik bozukluklar ve ateroskleroz patogenezinde önemli rol oynar. Çalışmamızda, HT’lularda fonksiyonel bozuklukların gelişmediği erken dönemde, vasküler ve metabolik göstergeleri inceleyerek, altı aylık losartan ve trandolapril tedavisinin etkilerini araştırmayı amaçladık. Organ komplikasyonları saptanmayan, ortalama sistolik kan basıncı (SKB) 158.9 ± 11.4 mm Hg, diyastolik kan basıncı (DKB) 99.7 ± 6.9 mmHg, bilinen HT süreleri 31.6 ± 38.5 ay olan 27’si kadın (K), 36’sı erkek (E ) toplam 63 HT lu ve 17’si K, 24’ü E toplam 41 sağlıklı birey çalışmaya alındı. Hipertansif grupta kontrole göre, von Willebrand Faktör (vWF) aktivitesi (P=0.022), fibrinojen (P=0.027), trombosit sayısı (P=0.024), ürik asit (ÜA, P=0.041), insülin (P=0.011), insülin direnci (İD, P=0.005), total kolesterol (TK, P=0.020), trigliserid (TG, P=0.003), düzeylerinde anlamlı yükseklik ve % 71 oranındaki hipertansif retinopatiyle belirgin sistemik vasküler etkilenme ve metabolik bozukluk saptandı. Altı aylık tedavi sonunda, her iki ilaçla kan basıncı benzer derecede azaldı. Trandolapril tedavisi ile vWF aktivitesi (P=0.003), trombosit sayısı (P=0.044), insülin (P=0.005) ve İD (P=0.005), losartan tedavisi ile trombosit sayısı (P=0.006), insülin (P=0.012), İD (P=0.011), ÜA (P=0.000), TK (P=0.011) ve TG (P=0.033) başlangıç değerlerine göre anlamlı azaldı. Bulgularımız, bilinen hipertansiyon süresi kısa, % 84’ü hafif-orta hipertansiflerden oluşan hasta grubumuzda, belirgin vasküler etkilenme ve metabolik bozukluk oluştu- ğunu göstermektedir. Trandolapril ve losartan tedavileriyle hedef kan basıncı değerlerine ulaşılmış, trandolapril grubunda sistemik vasküler, losartan grubunda metabolik olumlu etkiler daha belirgin bulunmuştur.